Wijn heeft een rijke historie die duizenden jaren teruggaat. We vertellen je graag iets over de geschiedenis van wijn en laten je zien hoe wijn door de eeuwen heen een rol heeft gespeeld in verschillende beschavingen en tijdsperken.
Hoe het begon
De eerste wijn vond waarschijnlijk zijn oorsprong in het Nabije Oosten, in Mesopotamië (het huidige Irak en het noordoosten van het huidige Syrië) of in de Kaukasus. Georgië claimt het oudste wijnland ter wereld te zijn: de wijnbouwtraditie zou in dit land zo’n 7000 jaar teruggaan!
Wijn ontstond toen men erachter kwam dat je de vruchten van een wilde kruipplant kon laten vergisten en daardoor een drank kreeg die roesverwekkend is. Vanaf het moment dat deze kennis er is, is de kruipplant verbouwd met als doel om wijn te produceren. Het duurde niet lang voordat wijn zich verspreidde: Klein-Azië maakte er al snel kennis mee, evenals Griekenland. De Grieken en Phoeniciërs zorgde er vervolgens voor dat ook de landen langs de Zwarte en de Middellandse Zee kennismaakten met wijn.
Wijn in Europa: met dank aan de Romeinen
Het zijn de Romeinen die de wijn verspreidden over het grootste deel van Europa. Veel Europese gebieden die nu bekende wijngebieden zijn, zijn ten tijde van de Romeinen ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan Catalonië, het Moezelgebied en Bordeaux.
Wijn was toen echter nog wel anders dan nu: de wijn moest toen nog ‘op smaak gebracht worden’, en men wist niet hoe de wijn op een natuurlijk manier geconserveerd kon worden. Daarom voegde men kruiden, honing of hars toe aan de wijn.
Ook monniken speelden een belangrijke rol in de geschiedenis van de wijn. Na de ondergang van het Romeinse Rijk
Met dank aan de monniken heeft de wijnbouw de val van de Romeinen, de invallen van de Hunnen en de periode van volksverhuizingen overleefd. Kloosters bleven wijn verbouwen omdat deze wijn gebruikt werd tijdens de christelijke eredienst.
Vanaf de 9e eeuw nam de expansie van de wijnbouw een vlucht, doordat Karel de Grote het bouwen van nieuwe kloosters bevorderde. Dit had ook een positieve impact op de wijnbouw en op de verspreiding van wijnbouw in delen van huidig Frankrijk en Duitsland.
De latere opkomst van de burgerij en van steden zorgde ervoor dat de wijnbouw nog veder opbloeide en groeide. Daarnaast zorgde een tijdelijk warm klimaat in Europa ervoor dat er rond het jaar 1500 een recordhoeveelheid aan druivenstokken was, verspreid over Europa. De omvang van de wijnbouw was toen zo groot dat er in Duitsland zo’n drie keer zoveel aangeplante wijngaarden waren als er nu zijn.
Rond het jaar 1600 ontstond er een internationale wijnhandel, met vooral Hollanders en Engelsen aan het roer. In die tijd werd min of meer vastgelegd welke gebieden welke soort wijnen gingen produceren.
Weer later veranderde de manier waarop wijn getransporteerd was. Dat waren eeuwenlang vaten geweest, maar in de 18e eeuw kwam de glazen fles erbij als mogelijkheid om wijn in op te slaan. Vooral topwijnen werden opgeslagen in glazen flessen. Een glazen fles werd met de mond geblazen. Uit deze stamt de standaardinhoud van een wijnfles van 75 centiliter. Dit was namelijk de flesmaat die een glasblazer met één keer uitblazen kon maken.
De 19e eeuw bracht zowel tegenslag als vooruitgang voor de wijnbouw. We zetten deze twee aspecten tegen elkaar af.
Tegenslag:
- De druifluis phylloxera zorgde dat de Europese wijnbouw ingrijpend veranderde. Het vernietigde in Frankrijk na 1870 bijvoorbeeld zo’n 70% van alle wijnstokken. Bestrijden van de luis was vrijwel niet te doen. De enige manier waarop de luis kon worden tegengaan, bleek het enten van Europese druivenstukken op Amerikaanse onderstokken te zijn. Deze onderstokken zijn namelijk resistenter dan de Europese.
Vooruitgang:
- Door de industrialisering en de vooruitgang van de techniek bloeiden sommige regio’s op door een veel betere ontsluiting dan voorheen. Wijngebieden in eerder slecht bereikbare gebieden floreerden door de nieuwe (transport)mogelijkheden en de groter wordende vraag. De Languedoc is een voorbeeld van een wijnregio die zich door de industriële revolutie duidelijk op de kaart zette.
- De 19e eeuw is de bakermat van de moderne oenologie, de wetenschap van de bereiding van wijn. Dit hebben we te danken aan de Fransman Louis Pasteur, een geleerde die vele ontdekkingen deed op het gebied van alcoholische gisting.
Wijn oorsprong
Rond 1900 besefte men zich dat herkomstgebieden van wijn tegen misbruik van de naam moesten worden beschermd.
Hoewel sommige gebieden al eeuwen hun wijngebied door middel van wet- en regelgeving beschermden, was Frankrijk het eerste land dat de bescherming van haar wijngebieden landelijk regelde. De Appellation d’Origine Contrôlée (AOC) stamt uit 1935 en is het Franse antwoord op de vraag hoe de wijngebieden tegen naammisbruik konden worden beschermd. Na Frankrijk gingen ook andere landen over tot gebiedsbescherming.
De naam van de producent werd ook steeds belangrijker in de loop van de 20e eeuw. Na de Tweede Wereldoorlog kwam het belang van de individuele product nog meer boven: waar handelshuizen eerst wijnen van verschillende afkomsten vermengden tot een standaardwijn, bracht nu elke producten zijn eigen, unieke wijn op de markt. Dit maakte de diversiteit in wijnen op de markt veel groter.
De 20e eeuw stond vooral in het teken van de techniek. Technische vooruitgang bracht verschillende grote veranderingen teweeg in de manier waarop wijn verbouwd, gebotteld en bewaard werd. De intrede van roestvrij staal en de mogelijkheid van temperatuurcontrole zorgen bijvoorbeeld voor een veel hogere kwaliteit van de wijn.
Opkomst van de Nieuwe Wereld
Niet alleen in Europa en het Middellandse Zeegebied werd wijn verbouwd. Ook buiten deze gebieden bestond de wijnbouw al of kwam deze op. De Spanjaarden introduceerden bijvoorbeeld de wijnbouw in hun kolonies in Zuid-Amerika, de Engelsen in Australië en Noord-Amerika en de Nederlanders in Zuid-Afrika.
Zo kenden niet alleen Europese landen als Frankrijk, Italië en Duitsland in de tweede helft van de 19e eeuw een bloeiende wijnindustrie, maar werd er in bijvoorbeeld Australië, Californië en Chili ook volop wijn verbouwd.
Classificatie van wijn
De manier waarop wijn geclassificeerd wordt, is afhankelijk van de regelgeving van elk land afzonderlijk. Zo wordt kwaliteit gegarandeerd. Wordt een wijn ondergebracht onder een bepaalde classificatie, dan zijn er voor deze classificatie regels waaraan de wijn moet voldoen. Deze regels slaan bijvoorbeeld op het vinificatieproces, het gebruik van bestrijdingsmiddelen, het type druif dat gebruikt wordt, de behandeling van de druivenstokken, de opbrengst per hectare land en het alcoholgehalte van de wijn.
Een wijn is lang niet altijd beter als deze hoger gekwalificeerd wordt. Dit komt door een aantal factoren:
- De oogst van een bepaald jaar wordt elk jaar opnieuw beoordeeld aan de hand van een wijnbeoordelingssysteem. Dit houdt dus in dat in het verleden behaalde resultaten geen garantie bieden voor de toekomst.
- Een ‘goed wijnjaar’ hoeft niets te zeggen. Een wijnboer kan hier natuurlijk wel optimaal gebruik van maken.
- Sommige wijnboeren weten van eenvoudige druiven uit eenvoudige wijngaarden een goede wijn te maken. Beroemde wijngaarden of wijnhuizen kunnen echter ook ‘teren’ op hun goede naam van weleer, ook al leveren zij nu niet meer de kwaliteit die zij in hun hoogtijdagen leverden.
Welke wijn komt waar vandaan?
Hieronder kunt u per wijn informatie vinden over waar hij vandaan komt. Ook wordt per wijn een korte uitleg gegeven.
Frankrijk
Bordeaux
Een wijn met ‘chateau’ in de naam houdt in dat het een duurdere wijn is die afkomstig is van een bepaald stuk grond. Het betreft hier dus geen mix van wijnen van verschillende grondstukken. Dit zijn de duurdere bordeauxwijnen. Een ‘Grand Vin’ is de belangrijkste wijn die een bepaald chateau verbouwt.
Draagt de wijn de naam van een handelshuis, dan gaat het om relatief goedkope wijnen die in grote hoeveelheden zijn geproduceerd.
Verschillende types:
- Regionaal
- AC Bordeaux (rode of droge witte wijn)
- Claret (de Engelse benaming van een rode bordeaux)
- AC Bordeaux Supérieur (heeft een lager alcoholpercentage dan een standaard AC Bordeaux)
- Médoc (rode wijn)
- AC Médoc
- AC Haut-Medoc
- AC Pauillac
- AC Margaux
- Cru bourgeois (classificatie voor chateaux in de Médoc. Van goede kwaliteit, maar niet zo goed als de Grand Cru)
- Graves (rode en droge witte wijn)
- AC Graves
- AC Pessac-Léognan (nog beter deel van Graves)
- Cru Classé (Best chateaux, allen binnen Pessac-Léognan)
- Saint- Émilion (rode wijn)
- AC Saint-Émilion
- AC Saint-Émilion Grand Cru (van superieure kwaliteit)
- Pomerol (rode wijn)
- AC Pomerol
Bourgogne
De beste wijnen komen uit Côte d’Or: Côte de Nuits in het noorden en Côte de Beaune in het zuiden.
Deze wijnen dragen meestal de naam van de gemeente waar ze verbouwd zijn, niet van de druivensoort.
Een domaine is een producent van wijn die voor die wijn enkel druiven uit eigen wijngaard gebruikt.
- Regionaal
- AC Bourgogne (rode of witte wijn)
- Côte d’Or (rode wijn)
- AC Gevrey-Chambertin
- AC Nuits-Saint-Georges
- AC Beaune
- AC Pommard
- Chablis (witte wijn)
- AC Chablis
- AC Chablis Premier Cru (wijn van de betere wijngaard)
- AC Chablis Grand Cru (wijn van de allerbeste wijngaarden)
- Côte d’Or
- AC Meursalt
- AC Puligny-Montrachet
- Mâconnais
- AC Mâcon
- AC Mâcon-Villages (wijn van de beste wijngaarden van de Mâconnais)
- AC Pouilly Fuissé
Beaujolais
Een beaujolais is een rode wijn van de Gamaydruif. De body van deze wijn is licht tot medium. Meestal is houtrijping op deze wijn van toepassing, met gemiddeld tot hoge zuren. Het tanninegehalte is laag en de rodefruitaroma’s zijn uitgesproken.
Deze wijn wordt jong en fruitig gedronken. Enkel de AC Morgon en de AC Moulin-a-vent kunnen in de fles rijpen.
Verschillende types:
- AC Beaujolais
- AC Beaujolais Nouveau (zeer lichte beaujolais die in november op de markt komt)
- AC Beaujolais Villages (wijnen uit het noorden van de omgeving, van superieure kwaliteit)
Elzas
- AC Alsace
- AC Alsace Grand Cru (uit superieure wijngaard)
- Riesling
- Pinot gris (volle witte wijn die droog, halfzoet of zoet is, met kruidige smaken van tropisch fruit)
- Gewürztraminer (intens geparfumeerde witte wijn, droog of halfzoet, met veel body en alcohol. Bloemig parfum van tropisch en steenfruit)
- Pinot blanc en muskaat (verfrissende wijn die niet-houtgerijpt is. Droog maar ok lichte rode wijn)
Loiredal
- Centrale wijngaarden: de belangrijkste appellations
- AC Sancerre
- AC Pouilly-Fumé
- Touraine en Anjou Saumur (halfzoet, niet-houtgerijpt, medium body, veel zuur, ook droge en zoete witte wijn)
- AC Vouvray (beste van de chenin blanc wijnen: droog/halfzoet/zoet)
- AC Saumur (zowel topwijn als goedkope bulkwijnen: droog/halfzoet/zoet)
- AC Touraine (sauvignon blanc of chenin blanc, goedkope droge witte wijn)
- AC Coteaux du Layon (chenin blanc, zoet)
- Touraine en Anjou Saumur (rosé, halfzoet en zoet)
- AC Rosé d’Anjou
- AC Cabernet d’Anjou
- Touraine en Anjou Saumur (rood, lichte tot medium body, hoge zuren, licht tot gemiddeld gehalte tannine)
- AC Chinon
- AC Bourgueil
- Nantais (wit, van muscadet, licht fruit, medium body, droog, niet-houtgerijpt. ‘Sur lie’ betekent dat de wijn uit een vat komt waarin dode gistcellen de wijn meer body en complexiteit hebben gegeven)
- AC Muscadet
- Muscadet-Sèvre et Maine AC (subregio, goede wijnen)
Rhônedal
- Noordelijk Rhônegebied
- AC Hermitage
- AC Crozes-Hermitage
- AC Côte-Rôtie
- Zuidelijk Rhônegebied
- AC Côtes du Rhône
- AC Chateauneuf-du-Pape
- AC Côtes du Rhône Villages (subregio met intense, complexe wijnen)
Languedoc-Roussillon
Uit de regio Languedoc-Roussillon komt het grootste gedeelte van de Vins de Pays d’Oc. De meeste wijnen uit deze regio zijn rood en een mix van lokale druivensoorten. Uit deze regio komen maar weinig topwijnen, maar vooral veel goedkopere wijnen. Het gaat bij de Vins de Pays om grote hoeveelheden wijn van internationale druiven. Op het etiket staat vermeld of het om een variëteit of een blend gaat.
- AC Languedoc
- AC Minervois
- AC Côtes du Rousillon
- AC Corbières
Duitsland
- Wijnen afkomstig van niet-traditionele variëteiten die in de onderste kwaliteitscategorie vallen: Tafelwein of Landwein
- Een kwaliteitstrap hoger liggen de QbA-wijnen (Qualitätswein bestimmter Anbaugebiete). Een wijn die gelabeld is met ‘QbA mit Prädikat’ (een Prädikatswein) ligt nog een stapje hoger. Binnen de predikaatwijnen vallen wijnen met verschillende namen die iets zeggen over het suikergehalte in de wijnen. Hier een opsomming van deze wijnen op volgorde van minder rijp naar rijpere druiven:
- Kabinett
- Spätlese
- Auslese
- Beerenauslese en Eiswein
- Trockenbeerenauslese
- Classics (droge kwaliteitswijnen)
- Selection (droge wijn van druiven die rijper zijn)
- Rieslings (de belangrijkste Rieslingregios zijn Mosel, Wheingau en Pfalz)
- Daarnaast nog bulkwijnen, veelal van andere druivenvariëteiten. Voorbeelden:
- Müller-Thurgau
- Silvaner
Italië
Termen op de fles:
- Classico (dit zijn meestal de beste wijnen)
- Riserva (op vat en in de fles gerijpt. De minimumperiode van rijping is wettelijk vastgelegd)
Piemonte
- Beroemdste wijnen uit Italië komen uit Piemonte: Barolo en Barbaresco (gemaakt van de Nebbiolodruif, veel alcohol, zuur en tannine, rood fruit met aardse en bloemige tonen)
- Andere wijn uit Piemonte zijn wijnen van de druif met de naam Barbera (wijnen met lichte tannines waarin veel zuur en roodfruit te proeven is)
- DOC Valpolicella (gemaakt van mengsel, veel bulkwijnen met een gemiddeld tot hoge zuurgraad, van duurdere varianten lijkt de smaak op die van gekookt fruit)
- Chianti (mengsel van variëteiten waarin de druivensoort Sangiovese de boventoon voert, medium body met veel zuur en tannine, afkomstig uit Toscane, smaak: rood fruit met aardse tonen, veelal goedkope bulkwijn, de betere Chiantiwijnen zijn DOCG Chianti Classico en COCG Chianti Rufina)
- DOC Montepulciano d’Abruzzo (Montepulcianodruif, medium body, gemiddelde tannine en zuurgehalte met een diepe kleur, smaakt veelal naar rood fruit, soms naar koffie)
Zuid-Italië
- Primitivo, Negroamaro en Agliancio zijn de belangrijkse variëteiten uit Zuid-Italië (dieprood, veel tannine en veel zuur, dieprode kleur en intense, bittere smaak met rood fruit en zwart gedroogd fruit)
Sicilië
- Uit Sicilië komt veel goedkope bulkwijn
Witte wijn uit Italië
- Pinot Grigio (eenvoudige droge wijn, niet-houtgerijpt, veel zuur en lichte tot medium body)
- Pinot Bianco (is te vergelijken met Chardonnay die niet-houtgerijpt is)
- Verdicchio (afkomstig van de Oostkust, strakke, droge wijn)
- Soabe, Frascati, Orvieto (groot volume, droog en licht met een neutrale smaak en gemiddelde zuurgraad)
Spanje
Voor Spaanse wijn geldt dat per regio bij wet is vastgelegd dat de minimumperiode van rijping op de fles is.
Spaanse wijnen, op volgorde van toenemende leeftijd:
- Crianza
- Reserva
- Gran Reserva
- Beste wijnregio: DOCa Rioja (medium tot veel body, gemiddeld in tannines en zuurgraad, belangrijkste druif: Tempranillo; de Tempranillodruif wordt vaak gemengd met garnacha, wat de wijn kruidiger van smaak maakt en een hoog alcoholpercentage geeft)
- DO Ribera del Duero (ook van Tempranillodruif, met tonen van zwart fruit en getoast eikenhout)
- DO Navarra (Tempranillo vermengd met andere druivensoorten)
- Wijn van Tempranillo, garnacha en internationale druivenvariëteiten uit Catalunya
Witte wijnen uit Spanje:
- Rias Baixas en Rueda (fruitig, zuur)
- Veel verschillende soorten witte wijn uit Catalunya
- Witte Rioja (vol, met hout- en nootachtige smaken)
Bulkwijnen in zowel wit, rood, rosé, droog, halfzoet en zoete stijl
- DO Valdepeñas
- DO Valencia
- DO La Mancha
Portugal
- Belangrijkste regio’s voor kwaliteitswijnen: Douro, Dão, Bairrada (vroeger erg zuur, nu fruitiger van smaak door langere flesrijping)
- Uit het zuidoosten van Portugal komen volle rode wijnen van lokale en internationale variëteiten (specerijen, donker fruit)
Bulkwijnen:
- DOC Vinho Verde (lichte body, licht sprankelend en veel zuur, laag percentage alcohol. Droog op de lokale markt, halfzoet op de internationale markt)
- Rosés (halfzoet, smaken naar roodfruit, licht mousserend)
Zuid-Afrika
In Zuid-Afrika zijn veel wijngaarden te vinden rond Kaap de Goede Hoop. De districten die dicht bij de kust liggen, vangen de koele oceaanwind en hebben daarom het grootste potentieel voor topwijnen.
De term ‘Wino of Origin’ (WO) is in het leven geroepen om controle te hebben over de regionale benamingen van wijn. De belangrijkste WO’s op het gebied van wijnen van hoge kwaliteit:
- Cabernet Sauvignon en Merlot
- Coastal
- Stellenbosch
- Chardonnay
- Coastal
- Sauvignon Blanc
- Coastal
- Constantia
Andere wijnen:
- Chenin Blanc (veelvoorkomend in Zuid-Afrika, vooral goedkoop, veel droge of lichtzoete wijnen. Worden veel in blends gebruikt, bijv. met Chardonnay)
- Pinotage (volle rode wijn met de smaak van rood fruit, gemiddelde tannines)
Australië
Vooral wijnbouw bij de zuidkust. De belangrijkste variëteiten zijn Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Shiraz, Riesling en Sémillon. Voor deze wijnen zijn de belangrijkste wijngebieden:
- Chardonnay
- Adelaide Hills
- Hunter Valley
- Cabernet Sauvignon
- Coonawarra
- Margaret River
- Shiraz
- McLaren Vale
- West Victoria
- Hunter Valley
- West Australia
- Barossa Valley
- Riesling
- Eden Valley
- Clare Valley
- Sémillon
- Hunter Valley
Goedkope wijn komt vooral van de wijngaarden die landinwaarts liggen. Over het algemeen geldt: hoe hoger de prijs van de wijn, hoe groter het aandeel van de kwaliteitsdruiven die hierboven worden genoemd.
Nieuw-Zeeland
Nieuw-Zeeland is erg bergachtig, wat wijnbouw in veel regio’s niet mogelijk maakt. Toch zijn er enkele wijnregio’s, vooral aan de oostkust:
- Marlborough (Sauvignon Blanc, Chardonnay en Pinot Noir)
- Gisborne (Chardonnay)
- Hawkes Bay (Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Merlot en blends)
- Martinborough (Pinot Noir)
- Central Otago (Pinot Noir)
Van het zuidelijke eiland zijn ook wijnen afkomstig van verschillende Elzasvariëteiten.
Verenigde Staten
De beste wijngebieden in de Verenigde Staten vinden we in Oregon en in Washington (noordelijk). Goedkopere wijn komt veelal uit Central Valley in Californië, een erg hete regio.
De belangrijkste wijngebieden in de Verenigde Staten:
- Napa Valley (Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Merlot en blends)
- Sonoma County (Cabernet Sauvignon, Pinot Noir)
- Washington State (Chardonnay)
- Carneros (Chardonnay, Pinot Noir)
- Oregon State (Pinot Noir)
Een blauwe druivenvariëteit die voor goede wijn zorgt uit Californië, is de Zinfandel. Deze wordt vooral gebruikt in rosé die zoet en fruitig smaakt, maar komt ook juist erg goed tot zijn recht in droge, rode wijn. De wijn van deze druivenvariëteit kan zeer complex zijn als deze afkomstig is van oude wijnstokken. Soms zijn de stokken wel meer dan 100 jaar oud.
Chili
Van alle wijn die uit Chili afkomstig is, komt de meeste uit het dal van Central Valley, die tussen de Andes en de westkust in ligt. Dit zijn de belangrijkste wijngebieden in Chili:
- Central Valley (Chardonnay, Cabernet Sauvignon)
- Maipo Valley (Cabernet Sauvignon)
- Rapel Valley (Cabernet Sauvignon)
- Casablanca Valley (Chardonnay, Sauvignon Blanc)
De belangrijkste blauwe druif in Chili is de Carmenère. De oorspronkelijke bordeauxvariëtiet wordt vaak met Cabernet Sauvignon en Merlot gemengd. De cépagewijn van deze druif is diep van kleur, een gemiddeld tot hoog zuurgehalte, veel tannine en een medium tot volle body. De wijn smaakt naar peperige kruiden en donker fruit.
Argentinië
In Argentinië vinden we de beste wijnlocaties op hoge ligging. Deze locaties zijn vanwege de lage temperaturen het best geschikt voor wijnbouw. De belangrijkste druivenvariëteiten uit Argentinië zijn:
- Malbec: druivensoort die de beste en duurste rode wijn uit Argentinië voortbrengt. De wijn heeft het karakter van donker fruit en kent een kruidige smaak. De beste wijnen zijn op eikenhout gerijpt. Vaak wordt deze druivensoort gemengd met Cabernet Sauvignon of Merlot. De meeste wijn van Malbec-druiven komt uit de provincie Mendoza.
- Torrontés: deze druif geeft droge witte wijn met een medium body en een hoog alcoholgehalte. De zuurgraad is gemiddeld en de smaak is uitgesproken fruitig met bloemige aroma’s. De belangrijkste regio’s waar deze wijn verbouwd wordt:
- Mendoza (Chardonnay, Cabernet Sauvignon en Merlot)
- Cafayate (de regio waar de beste kwaliteit wijn vandaan komt. Cabernet Sauvignon en Merlot)
Advies over uw wijnklimaatkast
Hebt u een specifieke wijn of meerdere wijnen op het oog die u graag wilt bewaren in uw wijnklimaatkast? Smaak van de Wereld adviseert u graag over welke wijnklimaatkast het best bij uw koelwens past. Hieronder tonen we onze top drie vrijstaande modellen. Neem gerust vrijblijvend contact met ons op!
-
D167T ZWART€1.759,-
-
D77T ZWART€1.049,-
-
D40T RVS€769,-
0 reacties